Cebula - dobra na wszystko

Posted by Pola Krakowianka

Kocham dobrze jeść, tak nie zjeść tylko jeść. Bo nie chodzi o to, żeby się napchać do granic możliwości tylko rozsądnie jeść z korzyścią dla zdrowia. Ja lubię wiedzieć co ląduje na mój talerz i dlaczego. Wcinając ostatnio sałatkę z pomidora i cebuli, pomyślałam, że to warzywo ma tyle właściwości zdrowotnych. A ja muszę o tym napisać i uporządkować zdobyte informacje. Postanowiłam więc stworzyć żywieniową encyklopedię produktów. Zainteresowanym tematyką żywności na pewno przyda się taka pigułka wiedzy. Dzisiaj pod lupę idzie cebula. Nawiasem mówiąc, kiedyś usłyszałam, że Polacy tak przepadają za cebulą, że nazywani są Cebulakami. I dobrze, wiedzą co lubią, bo cebula to bogactwo witamin i minerałów.

Kto z nas jej nie lubi. Ba, kto jej nie jada. Smażoną, pieczoną, duszoną, gotowaną , opiekaną, surową czy w konfiturze z kawałkiem dobrego grillowanego mięsa. Możliwości jest wiele. A najważniejsze jest to, że cebula jakkolwiek będzie podana, nie traci na wartości odżywczej.

Prawidłowa nazwa botaniczna cebuli to czosnek cebula. Jest to bowiem gatunek należący do rodziny czosnku. Cebula jest jednym z najstarszych warzyw, znana jest już od ponad 4000 lat p.n.e. W Polsce warzywo to pojawiło się prawdopodobnie w XII wieku. Cebula wymaga gleby bardzo żyznej, o dużej zawartości próchnicy. Jest niezwykle wrażliwa na zbyt małe ilości wody, czy składników pokarmowych znajdujących się w glebie. Prawdziwe cebulowe eldorado to Warszawa, Łódź, Poznań, Lublin i Wrocław. W Polsce w sprzedaży mamy 80 odmian cebuli. Najpopularniejsze z nich to:

Cebula czosnkowa zwana również cebulą białą-wyróżnia się charakterystycznym czosnkowym aromatem. Jest chrupiąca i nieco ostrzejsza od dymki i cebuli cukrowej, lecz łagodniejsza od cebuli zwyczajnej dlatego, że zawiera więcej wody. Najlepsza w smaku jest surowa podawana w sałatach.

Cebula czerwona - ma charakterystyczny bordowofioletowy kolor. Ma delikatniejszy smak niż cebula zwyczajna. Doskonale nadaje się jako dodatek do potraw na ciepło oraz sałatek. Jest słodka dlatego warto ją karmelizować, bądź przygotowywać z niej powidła. Dodatkowym plusem jest to, że nie psuje oddechu.

Cebula cukrowa - jej miąższ ma śnieżnobiałą barwę, o delikatnym, niemal słodki smaku. Najczęściej spożywa się ją na surowo. Ciężka do uszczelnienia w sklepach, ale warto ją poszukać.

Dymka-to młode, małe cebulki sprzedawane w pęczkach wraz ze szczypiorem. Należy unikać smażenia dymki, ze względu na zgorzknienie miąższu. Za to zjadana na surowo, zawiera dużo kwasu foliowego.

Cebula zwyczajna- jej miąższ jest biały, o ostrym i pikantnym aromacie. Cebula zwyczajna jest idealna do pieczenia, duszenia, smażenia, gdyż nabiera wtedy słodyczy i łagodzi smak potraw.

Szalotka-to tzw. cebuloczosnek. Ma lekko różową barwę. Jest mała oraz łagodna w smaku, można ją jeść w całości. Smażenie szalotek może spowodować ich zgorzknienie.

Właściwości zdrowotne i lecznicze cebuli

Cebula w medycynie ludowej nazywana jest naturalnym antybiotykiem. Jej bakteriobójcze działanie,dzięki dużej zawartości siarki, dezynfekuje i wspomaga szybsze gojenie i leczenie się ran.

Cebula ma właściwości moczopędne,pobudza wydalanie moczu, usuwa nadmiar wody z organizmu. Zalecana jest osobom cierpiącym na reumatyzm i artretyzm, chorobom tym towarzyszy opuchlizna, przy zaburzeniach w oddawaniu moczu, albuminurii (obecność białka w moczu), uremii (zwiększona zawartość mocznika we krwi).

Cebula jest bogatym źródłem witamin i minerałów, a obróbka termiczna nie wpływa na jej wartość odżywczą. (Wyjątek stanowi witamina C, która w wysokiej temperaturze jest nietrwała).

Wartości odżywcze cebuli surowej w 100 g

Kalorie

Wartość energetyczna - 40 kcal
Białko ogółem - 1,10 g
Tłuszcz - 0,10 g
Węglowodany - 9,34 g (w tym cukry proste 4,24)
Błonnik - 1,7 g
Witaminy
Witamina C – 7,4 mg
Tiamina – 0,046 mg
Ryboflawina – 0,027 mg
Niacyna - 0,116 mg
Witamina B6  - 0,120 mg
Kwas foliowy -  19 µg
Witamina A – 2 IU
Witamina E – 0.02 mg
Witamina K - 0.4 µg
Minerały
Wapń – 23 mg
Żelazo - 0,21 mg 
Magnez - 10 mg
Fosfor - 29 mg 
Potas - 146 mg
Sód – 4 mg 
Cynk - 0,17 mg

Źródło danych: USDA National Nutrient Database

Cebula zawiera przeciwutleniacze i fitosterole,tym samym ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu.

Cebula zaostrza apetyt, wspomaga wydzielenie się soków trawiennych, polecam jako łagodny wstęp przed ucztą.

Cebula działa przeciwgrzybiczo, zapobiega gniciu resztek pokarmowych w jelitach, eliminuje gazy i reguluje stolec, pomaga pozbyć się pasożytów np. owsików.

Cebula zmniejsza zawartość cukru we krwi, polecana jest cukrzykom.

Cebula wzmacnia organizm, w tym serce, wpływ na regulację ciśnienia krwi (zaleca się jej spożywanie osobom cierpiącym na nadciśnienie), wyrównuje poziomu cholesterolu we krwi,obniża poziom „złego” cholesterolu oraz podnosi poziom „dobrego” cholesterolu. Osoby zagrożone miażdżycą lub już chorujące, powinni codziennie jeść cebule, gdyż zawiera ona substancje działające przeciwzakrzepowo. Nie tylko zapobiega pojawianiu się zakrzepów krwi, ale również je rozbija. 

 Cebula-przeciwwskazania

Cebula jest ciężkostrawna. Nie powinny jej jeść osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego, wrzody żołądka lub dwunastnicy, problemy z wątrobą, zaparcia, lub choroby nerek. Ograniczyć cebulę w diecie lub ją wykluczyć powinny również osoby starsze, karmiące matki i małe dzieci.

I na koniec, na pewno każdy z nas zastanawiał się, dlaczego podczas krojenia cebuli zalewamy się łzami. Otóż cebula zawiera w sobie enzym LFS, który podczas krojenia cebuli wchodzi w reakcje z aminokwasami tworząc kwasy sulfonowe. Te natomiast samoistnie przemieniają się w lotny sulfin etylu. To właśnie on podrażnia śluzówkę oczu. Jest jednak na to rada. Przed krojeniem cebuli warto posmarować deskę octem (dochodzi do denaturacji białka). Lub wcześniej wymoczyć cebule w wodzie z octem.

                                                                      Na zdrowie !